Aymara
Wila masija
Tataja, mamajaxa, awichajaxa...
Nayana wila masijaxa Provincia Omasuyos, municipio Ancoraimes, Lojrocachi ayllutawa. Tataja, mamajaxa kimsa jila sullkaruxa jisk’atpachawa yatiqaña utaru khitapxirïtu, mä yuqalla, pä imilla ukhamapxtwa. Tatajaxa irnaqt’asiriwa sarirïna, ukhama uñjasaxa mamajaxa walwa amuyt’asitayna; ukata tatajaruxa jach’a yatiqaña utaruwa khitatayna. Ukhamawa mamitajaxa tatajaru mä suma yatichiri apsuwayatayna, mamajaxa janirakiwa qhiparkataynati, juk’ampi ch’amancht’asirakitayna. Nänaka wawanakapaxa juparuwuwa arktawayapta. Jilïri kullakajaxa yatiqañapxa tukuyxiwa, jilajasti niyarakiwa jach’a yatiqañ utatxa tukt’ayawayxani, nayaxa ukakipkarakiwa UNIBOL Aymara Tupak Katari jach’a yatiqaña utana yatiqaskta. Nayana wila masijaxa maynita maynikamawa yanapt’asiripxtwa ukhamatwa nayraqataru mistupxta. Zacarias Mamani (Jhovana Poma Maquera), ingeniería de alimentos, Unibol TK jach’a yatiqaña utana yatiqirinakapxiwa
Awichajana sarnaqäwipa
Awichajaxa Maria sutininwa, 71 marakamawa jakasiwayi, jakkäna ukhaxa sarnaqäwipatwa yatiyawayitu.
Jupaxa patrón pachanwa yuriwayatayna, jupaxa pä maranikatäna ukhawa mamapaxa jiwxatäna, ukata awkipaxa jani uywaña atisinxa mamapana kullakaparuwa uywachjiri apatayna. Tiyapaxa jisk’ata uywatayna; ukatxa sapurunjamawa jalluna thayana iwija awatiyiritayna. Jani mä urusa samart’ayasa, jani iwija awatiña munirikatäna ukhaxa tiyapaxa tuqiritänawa janiwa manq’a churkamati sasina. Herminia Cusi Ortiz, ingeniería de alimentos, Unibol TK jach’a yatiqaña utana yatiqiriwa
Jakäwin nayan amtäwija
Kimsa jila ukat mä kullakanïtwa. Municipio Puerto Acosta, provincia Camacho, Umacha ayllut (La Paz) jutta. Umacha markax Puerto Acosta Titicaca qutatuqin jikxatasi. La Paz markatx 107 kilometros ukch’a sarañankiwa.
Mä yatiqañ utaw pachpan qhiparañatak utji (internado). Nayax Ingeniería de Alimentos uka yatintañ thakhin tunkïr tirsun yatiqaskta. Kunapachatï markajar kutt’awayxä ukhax yatintäwix uñt’ayarakixa. Liriano Hiluita Quispe, Ingeniería de Alimentos, UNIBOL “ATK” jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa
http://lapublica.org.bo/articulos-jaqi-aru/item/636-tatajax-taqi-kuna-churawayitu
http://lapublica.org.bo/articulos-jaqi-aru/item/431-awichajan-chhaqhatapata
Castellano
Mi familia
Zacarías, Herminia y Liriano, estudiantes de Ingeniería de alimentos, comparten sus vivencias familiares en pocas y reveladoras palabras.
Mi familia es de la provincia Omasuyos, municipio Ancoraimes, comunidad Lojrocachi. Mi papá nos mandó a la escuela a los tres hermanos, un varón y dos mujeres. Trabajó mucho para ello. En cierto momento, mi mamá lo animó a que retomase él también los estudios y él le hizo caso e ingresó a la Normal; ahora es profesor. Mi mamá tampoco se quedó atrás y fue capacitándose en distintas áreas. Nosotros, los hijos, hemos seguido su ejemplo. Mi hermana mayor ya terminó la universidad, mi hermano está a punto y yo me formo en la Unibol Aymara Tupak Katari. Mis padres nos han enseñado que la familia está para apoyarse. Zacarías Mamani (en colaboración con Jhovana Poma Maquera), Ingeniería de alimentos, Unibol ATK
La niñez de mi abuela fue muy triste
Mi abuela María murió a sus 71 años. Mientras vivía, muchas veces me contó cómo fue su niñez. Ella nació en los tiempos en que había un patrón. A sus dos años de edad, su mamá murió y su papá la entregó a una tía para que la criase. Esa mujer la mandaba desde pequeña a pastear ovejas, sin importar que estuviese lloviendo o haciendo mucho frío. Si mi abuela no quería salir, su tía la reñía mucho y la amenazaba con dejarla sin comida. Así me contó mi abuelita. Herminia Cusi Ortiz, estudiante de Ingeniería de alimentos, Unibol ATK
Mi meta en la vida
Tengo tres hermanos y una hermana. Vengo de la comunidad Humacha, la provincia Camacho. Humacha se encuentra en Puerto Acosta, a unos 107 kilómetros de la ciudad de La Paz, en el sector del lago Titicaca. Tenemos una unidad educativa con la modalidad de internado. Yo estoy estudiando la carrera de ingeniería de alimentos, décimo semestre, para retornar luego a mi hogar y aplicar mis conocimientos. Liriano Hiluita Quispe, estudiante de Ingeniería de Alimentos, Unibol “ATK”
Leer también:
Mi padre Simón me lo ha dado todo