Secundaria ukankayät ukhax awich achil jak’ankayätwa, matemáticas, física ukat química uka matiryanakax nayatakix wali jasakiriwa, walja certificados ukanak katuqt’asitrïtxa, ukampirus amuyujanx arte ukamp sarantañax utjaskakiriwa. Maysatx taqi kunas mayjt’awayxiwa, jichhax akanw agronomía yatintaskta. Kunatï amtajax utjkitu ukax mä qhipurux phuqhasisp ukwa suyt’asktxa.

Kimsa masinakpuraw aruskipt’pxta, jiwasanakat waljaniw kuntï yatxatañ munkayatan uka yatxatktanti, jan ukax mä título jikxatañ laykukiw akanktanxa.

Foto: Unibol Katari.

Qamas katxatañaw nayrar sartañataki ukhamat jan aynacht’añataki. Urasax ikiñ utat yaqhar turkasiñas wakisiwa, ukhamat jan wali jaqinakamp jan walt’ayasiskañataki.

Nayax uka phunchhäwinakax utanakapan apasisp sasinw sarakta, kawkhantï jaqinakax sarnaqapki ukhanx janiw utjañapakiti, uka kallis avenidas ukax taqininkiwa janiw khitis jupanakankaspas ukham uñjapkaspati.

Wali jayapuniriwa. 5:30 willjata pachatw yatiqañ utar pachapar puriñatakix sarxapxirita. Jawirax asxarkayiriwa, yaqhippachax akkatat khurskatar makhatañatakix janiw yampus utjirikiti, nänakax jacht’asisaw qhiparxapxirïta. Yaqhippachax arutuqix makhatañatakix ch’amamcht’apxirituwa, ukham makhatasinx cuaderno, isi, ququ ukanakx q’al umampix jurintayapxirita.

 Villa Irpoco uksanx inkanakan luräwinakapaw utjaski. Saräwinakas ukhamarak uka qalat lurat chiqawjas turismo ukarux jach’anchayaspawa.

21 uru sata qallta phaxsita, niya panqar panqar pacha qalltkipanx Tipampa ayllunx jach’a phunchhäwiw utji, uka ayllux Jachakachi Omasuyos provinciat pä km sarañan jikxatasi.

Manq’at awtjirïtu, ukatx mamajax lechón apayaniwaykitüt uka amt’asirïta, niya q’aymtxataynawa, ukat ukhampach manq’t’asirïta.

Chacha amuyux wila masitaypinx janiw walt’aykiti. Warminakaw uka jisk’achäwinak jilpachax katuqapxi. Kunapachatï mä jikthaptäwis phunchhäwis utjki ukhax kullakanakax nina phayañamp wawanak uñjañampikiw qhiparapxi, chachanakax pilut anatapxi ukhamarak jaxu umanak umapxi ukat machatäxasinx jupanakpuraw kunayman jiskhisipxaraki. Chachanakax warmiruw nuwapxi, jisk’achapxi. Ukatx ukham nuwatas jisk’achatas warminakax yaqhanakax kamsarakitasp sasinx amukiw qhipartapxi, wawanak laykux khitirak qullq churitasp sasinx janiw khitirus yatiyapkiti, ukax janiw chiqakiti, ukampirus wawanakax uka tuqisiw jisk’achaw arunakampix jan walt’ayatapxiwa. Ukatwa, uka chacha amuy apnaqäwirux janiw sapxañasa. Nayan wila masijtaypinx uka uñch’ukisiwx uñjarakiyätwa. Clara, Agronomía, UNIBOL TK jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa

Yatiqiririnakax uka utt’asïwxatx janiw kamsañs yatipkti. Aka k’umïwix janiw jan walt’ayañatakikiti, jan ukasti (académico ukat administrativo) uksankirinakan wali sum amuyt’apxañanakapatakiw qillqt’ata.

Walja achüwinakaw utji, wila masinakax janiw pisin jakañankampkiti. Wali wakiskiriw ukham nayrar sartäwimp jakañaxa; ukampirus kunjams aka tecnología ukamp markanakar jan kuna jan walt’ayasas sarxars ukaw amuyañaraki.

Uka thakhix wali ñiq’ipuninwa, k’añaskux sayantxanw janiw uka ñiq’i taypit mistuñ atxanti. Kawkhanjamtï mistuñ munapkayat ukax aliq iramakirakinwa. K’añaskux mayk’atakw jan jaqukipstkiti.