Aymara
Chacha amuyun qamäwix apnaqata
Chacha amuyux wila masitaypinx janiw walt’aykiti. Warminakaw uka jisk’achäwinak jilpachax katuqapxi. Kunapachatï mä jikthaptäwis phunchhäwis utjki ukhax kullakanakax nina phayañamp wawanak uñjañampikiw qhiparapxi, chachanakax pilut anatapxi ukhamarak jaxu umanak umapxi ukat machatäxasinx jupanakpuraw kunayman jiskhisipxaraki. Chachanakax warmiruw nuwapxi, jisk’achapxi. Ukatx ukham nuwatas jisk’achatas warminakax yaqhanakax kamsarakitasp sasinx amukiw qhipartapxi, wawanak laykux khitirak qullq churitasp sasinx janiw khitirus yatiyapkiti, ukax janiw chiqakiti, ukampirus wawanakax uka tuqisiw jisk’achaw arunakampix jan walt’ayatapxiwa. Ukatwa, uka chacha amuy apnaqäwirux janiw sapxañasa. Nayan wila masijtaypinx uka uñch’ukisiwx uñjarakiyätwa. Clara, Agronomía, UNIBOL TK jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa
Castellano
Machismo en la familia
El machismo en la familia es insoportable. Las mujeres son las que sufren los maltratos. Cuando hay algún evento o fiesta, ellas están metidas en la cocina o atendiendo a los hijos, mientras los hombres juegan futsal o beben tragos para luego, cuando ya están ebrios, provocar discusiones. Los esposos las golpean, las menosprecian, las humillan. Las mujeres, por el simple hecho de temer lo que vayan a pensar los demás, se quedan calladas, son sumisas y soportan de todo, supuestamente porque no pueden salir adelante sin un hombre y por los hijos, aunque eso no sea verdad, pues los hijos sufren más y se llenan de traumas. Es por eso que debemos poner un alto al machismo. Lo digo yo, que viví y vivo en medio de una familia machista. Clara (*), estudiante de Agronomía, UNIBOL ATK