Aymara
Jakawimpin mä siwsäwimpina
Suyu Camacho uksanxa llusq’a thakhiwa luratäni
Khaysa suyu Camacho Escoma markata Wila qala ayllukamawa nayraqataxa llusq’a thakhixa lurtäni.
ABC, uksatuqitwa laqanchayapxarakini. Uka llusq’a thakhi lurawimpixa achuqa phaxsinwa qalltapxi. Kunatixa, khaysa Tajani, Pacure, Wila Kala markanakaruxa wali jaya pachanakatwa puritaraki, ukatwa markachirinakaxa llusq’a thakhi lurasiñapa mayiwayapxi, ukhamata juk’a pachanakana puriñataki.
Aka llusq’a thakhixa aknïri suyunakatakiwa askini: Bautista Saavedra, Fanz Tamayo y Muñecas akata jutiri maranakanxa marakachirinakaxa juk’a pachanakwa markanapar purt’xapxani. Miguel A. Pinto Rua, agronomía Unibol TK jach’a yatiqañ utan yatiriwa
Titi ukat Kaka uka paniw mayacht’asipxani
Ch’allapampa ayllux Perú qurpasin jikxatasi. Copacabana markat Ch’allapamparux lanchat mä pachaw saraña. Uksarux anqäxat jutirinakaw sarapxi. Uksanx ruinas arqueológicas ukanakaw utjaraki. Mä inkan utjäwipachispay ukhamaw yatisiraki. Mä qarqa qulluw utji, sutipax Kaka satawa, Titi ukamp jikthaptasp ukhax wali ch’amaniw tukxasp ukhamawa. Titi ukax (puma) sañ muni, ukax quta manqhan jikxatasi. Maykutix uka apsuniñän sasin yant’apxatayna, ukatx umax walpun q’ullchh’unk qhullch’unk sasin sartanitayna, ukatx janiw uka uywar apsxapxataynati. Ukham sasin markachirinakax khaysan yatiyapxi. Javier Chalo Rodríguez, Erwin Mamani Villca ukat Wiliam Bautista Mamani, Ingeniería de Alimentos, UNIBOL “ATK” jach’a yatiqañ utan yatiqirïpxiwa